‘Material driven’ ontwerp en innovatie

het MaterialDesign Pavilion

door Karen Laird

Om kennis te maken met de nieuwste materialen en mogelijkheden was de Materials Engineering beurs, die op 25 en 26 mei 2011 plaatsvond in Eindhoven,  de ‘place to be’.

Hier was te zien en te horen hoe de stand van zaken rond de ontwikkelingen in nieuwe materialen, zoals piezoelektrische materialen, smart en intelligente materialen is op dit moment. Er werd ook volop gebrainstormd en gediscussieerd over waar men in de toekomst naar toe wil. Onderzoekers kwamen tijdens de twee minisymposia aan het woord om te praten over de nieuwste resultaten.

Zo wordt in Gent het probleem van scheurvorming in beton bestudeerd en de mogelijkheden van zelfhelend beton. Kunnen ontstane microscheuren, die de duurzaamheid van betonnen structuren in gevaar brengen, gedicht worden door calcium carbonaat precipiterende micro-organismen, of door introductie van ingekapselde polymeren of harsen?

Bij het Holst Centre dromen onderzoekers van vervormbare elektronisch en fotonische systemen, vergelijkbaar met “een lichtgevend huidje dat zo vervormbaar is als een ballon”, aldus Margeet de Kok. De toepassingen hiervan zullen in de toekomst legio zijn, met name op het gebied van textiel, in de biomedische industrie, en architectuur.

Jan Peters, van Applied Piezo ging uitgebreid in op de ontwikkelingen op het gebied van piezoelektrische materialen. Dit zijn materialen waarmee mechanische bewegingsenergie kan worden omgezet in elektrische energie – en andersom. De piezoelektrisch effect is al lang bekend en wordt veelvuldig gebruikt in allerlei toepassingen. Er wordt steeds meer onderzoek naar nieuw materialen gedaan, vanwege de belangrijke voordelen op het gebied van bijvoorbeeld miniaturisatie.

Materialen zijn vaak de motor achter innovatie, maar daar ontbreekt bij productontwikkelaars en ontwerpers vaak  de noodzakelijke kennis over. Wim Poelman, hoogleraar in Twente en medeoprichter van de stichting MaterialDesign betreurt het gebrek aan kennis over materiaalontwerp en streeft ernaar materiaalontwerp als discipline op de kaart te zetten. Met initiatieven als het MaterialDesign Paviljoen wil hij de kennis van materiaalontwerp en nieuwe materialen in de wereld van industrieel ontwerp verbreden, mede omdat de nieuwe materialen van ontwerpers een volstrekt ander soort inzicht en denkwijze vereisen.

Karin van Beurden, lector aan Saxion Hogescholen te Enschede: ‘Productontwikkelaars, die gewend zijn om met materialen met eigenschappen die zoveel mogelijk constant zijn te werken, moeten op een heel andere manier over materialen gaan nadenken. De nieuwe materialen onderscheiden zich door eigenschappen die juist niet constant zijn.’ Het vereist ook een andere manier van werken. Er zal veel meer moeten worden samengewerkt in multidisciplinaire teams.

Kennis hierover werd op een toegankelijk en stimulerende wijze gepresenteerd op de beurs, die klein genoeg was om deel te nemen aan het randprogramma en de stands te bezoeken, maar genoeg diepgang bood om te blijven boeien. De volgende Materials Engineering beurs vindt plaats in 2013. Een must voor een ieder die op dit gebied mee wil praten.